سنگدال یا دال بتنی چیست ؟
سنگدال یا دال بتنی(Concerte Slab) نوعی سقف است که بصورت یک پارچه از بتن و فولاد تشکیل شده است. از این محصول در ساخت انواع سازه با کاربرد متفاوت و ساخت عرشه انواع پل ها استفاده می شود. در ضمن دال بتنی جایگزین مناسبی برای پل های آهنی، که این قطعات پیش ساخته بتنی هم از نظر ظاهری زیباتر هستند و سرقت آن هم امکان پذیر نیست.
انواع دال بتنی بر اساس نوع کاربری
سنگدال ترافیک سنگین:
سنگدال ترافیک سنگین که در معابر شهری، جایگاهای سوخت و… مورد استفاده قرار میگیرد میبایست نوع شبکه و ضخامت آن در این موارد مورد کارشناسی قرار گیرد. در دال بتنی ترافیک سنگین میتوان سایز های میلگرد ها و ضخامت آن را به بالاترین سایز رساند.
ترافیک سبک:
نوع دیگر اسلب بتنی، موردی است که به عنوان درپوش و مکان های رفت و آمد عمومی(انسان) می باشد. در این نوع محصول طبق تولید ترافیک سنگین متریال استفاده شده: شن، ماسه، سیمان و آب توسط بتونیر مخلوط شده و توسط اپراتور برای قالب گیری آماده می شود.
در این نوع سنگدال نیاز به استفاده از میلگرد سایز بالا نمی باشد. صرفا جهت تردد انسانی یا وسایل نقلیه سبک از قبیل موتور سیکلت و دوچرخه و… استفاده می شود.
ترافیک فوق سنگین:
در موارد خاص میتوان در تولید سنگدال، تعداد شبکه را به 2 عدد افزایش داد(شبکه دوبل) مواردی چون ترافیک فوق سنگین احتیاج به تقویت شبکه و ضخامت می باشد. در این روش شبکه های آماده شده توسط اسپیسر پلاستیکی آماده کرده و داخل قالب گذاشته می شود سپس بتن آماده توسط اپراتور داخل قالب ریخته شده و ویبره می شود بعد از مرحله قلاب گذاری توسط اپراتو ماله کشی شده و کار به اتمام می رسد.
انواع دال بتنی از لحاظ نوع اجرا
پیش ساخته و اجرا در محل
پیش ساخته:این نوع سنگدال از قبل و با ابعاد پیش فرض یا به سفارش مشتری در کارخانه تولید شده و به محل پروژه ارسال خواهد شد که بسیار کاربردی و بصرفه هم از لحاظ قیمت و هم زمان می باشد.
اجرا در محل: برخی اوقات بدلیل عظیم بودن پروژه و همینطور حمل سخت دال بتنی، این قطعه بتنی در محل پروژه اجرا می شود. دلایل دیگری نیز برای اجرا در محل نیز میتواند وجود داشته باشد.
انواع دال بتنی از لحاظ محل قرار گیری
- دال های آویخته: بطور کلی این نوع دال ها، نیرو ها را با عملکرد خمشی منتقل می کنند و کار آنها جداسازی فضاهای بالایی از پایینی است.
- دال های بتن مسلح: این نوع دال ها با ترکیب میلگرد مسلح می شوند و میتوانند روی دیوار های بتنی، تیرها و… تکیه کنند.
- دال های روی زمین: این نوع دال ها بار را بروی تکیه گاه مانند زمین پخش می کنند. بطور کلی جهت حفاظت سطوح و صاف کردن و مناسب کردن محل پروژه استفاده می شود.
اما بطور کلی دال های آویخته خود به چند دسته تقسیم می شوند:
- دال یک طرفه: این نوع دال ها بروی 2 تکیه گاه قرار میگیرند اما برخی دیگر هم هستند که بروی 4 تکیه گاه قرار می گیرند اما عرض چشمه دال کمتر از 2 می باشد.
- دال دو طرفه: این نوع دال ها بروی 4 تکیه گاه قرار می گیرند و عرض چشمه آنها کمتر از 2 می باشد.
- دال تخت: این نوع دال ها بدون استفاده ازتیر مستقیم بروی ستون قرار می گیرند.
- دال مجوف: این نوع دال ها همانند دال تخت می باشند اما بخاطر کاهش اثر وزن دال، با استفاده از قالب های جعبه ای شکل فضاهای داخلی و قسمت های تحتانس را پر می کنند.
- دال تخت قارچی: این نوع دال نیز همانند تخت می باشد و تنها ضخامت دال در نزدیکی ستون ها را بیشتر می گیرند.
مزایا و کاربرد سنگدال:
مزایا سنگدال:
صرفه جویی در مصرف مصالح: این محصول به دلیل پیش ساخته بودن و آماده شدن آن در کارخانه هیچگونه هزینه اضافی بابت مصالح نخواهد داشت و قیمت مصالح بطور دقیق بروی هر قطعه بتنی از جانب کارخانه محاسبه می شود. پس هیچگونه هزینه اضافی بابت مصالح پرداخت نمی شود.
مقاومت در برابر آتش: بطور کلی بتن مقاومت بسیار بالایی در برابر آتش دارد، حال اگر بتن مسلح و پوشش حفاظتی داشته باشد میتواند ساعت ها در برابر حرارت و آتش مقاومت بالایی داشته باش.
طول عمر و سرعت بالای اجرا: درکل در تولید قطعات بتنی و بتن آن، در صورتی که تمام استاندارد های لازم جهت ساخت بتن رعایت شود، بتن میتواند سالیان سال بدون هیچ ایرادی مورد استفاده قرار گیرد. بتن بدلیل مقاومت بالا در برابر نیرو های فشاری و کششی، مقاومت در برابر عوامل آب و هوایی و همچنین مقاومت بالا در برابر حرارت، طول عمر بسیار بالایی دارد. قطعات بتنی اگر بصورت پیش ساخته باشند سرعت کار مارا بالا خواهند برد، مانند سنگدال یا دال بتنی پیش ساخته که در کارخانه تولید و ارسال آن به محل پروژه نصب سریع و آسان آن صورت می گیرد.
مقاومت برشی بالا: نیرو های برشی، نیرو هایی هستند که تمایل ایجاد برش در قطعه را دارند ، بطور مثال ، مانند کاغذی که توسط قیچی برش داده می شود. بطور کلی بتن مقاومت بسیار بالایی در برابر نیرو های برشی دارند.
کاربرد سنگدال:
استفاده در سقف طبقات: دال بتنی به علت مقاومت و محبوبیت بالا از عمده ترین قطعات مورد استفاده در سقف ها می باشد که برخی افراد بصورت پیش ساخته از آن استفاده می کنند و برخی با بستن قالب دلخواه خود در همان محل شروع به ساخت دال بتنی می کنند.
پوشش کانال ها و نهرهای آب: در پوشش روی کانال ها و همچنین جوی های شهری از سنگدال های پیش ساخته استفاده می کنند. این قطعات بسیاری مقرون بصرفه و دارای نصب آسان می باشند.
استفاده در معابر سکو و جایگاها:مورد استفاده در معابر جایگاهای سوخت و…
آبروها در راهسازی: پوشاندن آبروها در جاده ها، اتوبان ها و… مورد استفاده قرار می گیرد.
سنگدال یا دال بتنی پیش تنیده
بطور کلی پیش تنیدگی روشی است برای مقاوم سازی و مستحکم کردن بتن که توسط میلگردها صورت می گیرد که به آن Tendon نیز می گویند. در پیش تنیدگی، فولاد مسلح را قبل از بتن ریزی می کِشند که به این امر پیش تنیدگی یا سنگدال پیش تنیده وحود می آید.
پس تنیده:
در روش پس تنیده در طی عمل آوری بتن، بتن نباید به میلگرد ها بچسبد. بعد از عمل آوردن بتن، میلگردها به وسیله جک های هیدرولیک تنیده می شوند.
حالا سوال اینجاست که هدف اصلی ما از پیش تنیده کردن چیست؟
در کل هدف اصلی محدود کردن تنش های کششی و ترک هایی که از جانب لنگر خمشی، تحت اثر بارهای وارده در آن عضو می باشد. بطور کلی کاربرد دال های پیش تنیده، در عضو هایی می باشد که تحت تاثیر نیروهای کشش هستند مانند: تیر ها، سقف ها، ستون ها، دیوار های حائل و…
مزایای پیش تنیده کردن بتن:
- بوجود آمدن ترک در بتن به حداقل می رسد
- باعث کاهش وزن قطعه می شود
- اقتصادی بودن آن جهت استفاده در دهانه های بزرگ و عظیم و…
معایب پیش تنیده کردن بتن:
- طراحی پیچیده
- وجود دقت بالا در ساخت این قطعات (کاهش سرعت)
- نیاز به داشن فنی بالاتر جهت تولید آن و…
روش های تولید
سنگدال به 2 روش پیش تنیده و سنتی تولید می شود.
در روش تولید سنتی بستگی به سفارش مشتری و ابعاد متغیر به درخواست مشتری می باشد
مواد تشکیل دهنده
متریال در تولید سنگدال عبارت است از ماسه، شن (بادامی) ،سیمان ،آب ، میلگرد در سایز های مختلف ، ویبراتور و روغن قالب. طرح اختلاط بتن سنگدال توسط بتونیر با ترکیب ماسه، شن، سیمان و آب به دست می آید.
مرحله ساخت
بعد از ترکیب این متریال بتن آماده انتقال به داخل قالب می باشد. با ریختن یک مرحله بتن آماده شده، شبکه(مش) به داخل قالب اضافه می شود مجدد بتن مرحله دوم اضافه می شود سپس توسط دستگاه ویبراتور، ویبره شده و کاملا سطح قالب با بتن یکنواخت پر می شود. مرحله بعدی قلاب گذاری قطعه انجام می شود و در آخر توسط اپراتور سطح قطعه ماله کشی شده و به اتمام می رسد. لازم به ذکر است که سنگدال با توجه به ابعاد خود دارای کاربرد های مختلفی می باشد.
نحوه نصب سنگدال
در تولید دال بتنی عموما با میلگرد، دستگیره بروی آن تعبیه می شود. به علت وزن بالا اسلب بتنی این دستگیره بروی آن تعبیه شده است زیرا حمل و نقل آن و روش نصب آن آسان تر شود. دال های بتنی با توجه با ابعادی که دارند دارای کارایی خاصی می باشند. اما اگر بخواهیم مثالی راجب نصب آن بزنیم میتوانیم به درپوش کانال اشاره کنیم. نحوه نصب به این صورت است که دال بتنی با توجه به دهانه کانال تولید می شود و با نیروی انسانی (در صورت امکان پذیر بودن) و یا جرثقیل بر روی دهانه قرار می گیرد.
قیمت سنگدال یا دال بتنی
قیمت دال بتنی با توجه به متریال استفاده شده و ابعاد آن مشخص می شود، برخی از ابعادی که بسیار مورد استفاده عموم قرار دارد همیشه بصورت پیش فرض و قیمت یکسان تولید می شود. اما برخی دیگر بصورت سفارشی می باشند که قیمت آنها با توجه به میزان مصالح مصرفی متغیر است. نکته مهمی که میتوان اثرگذار بروی قیمت و توجه ویژه ای به آن داشت نوع متریال مورد استفاده در اسلب بتنی است که چه نوع مصالحی در تولید آن مورد استفاده قرار میگیرد. برخی از تولید کنندگان با استفاده از مصالح نامرغوب در دال بتنی، این محصول را با همان ظاهر و قیمت پایین روانه بازار می کنند. حتما در خرید دال بتنی کیفیت و مقاومت این محصول را اولویت خود قرار دهید، زیرا با در نظر نگرفتن این نکته، امکان بوجود آمدن خسارت های جبران ناپذیر، بسیار بالا می باشد.
